Trong lĩnh vực âm nhạc, Legato là một thuật ngữ quan trọng để chỉ cách chơi các nốt nhạc một cách mượt mà và liền mạch. Đây là một kỹ thuật đặc biệt có thể tạo ra sự trôi chảy và cuốn hút cho âm nhạc. Trên thực tế, Legato không chỉ được sử dụng trong piano mà còn trong nhiều loại nhạc cụ khác nhau như guitar, hòa tấu với nhạc cụ dây và cùng nhiều loại nhạc cụ khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về Legato là gì, cách sử dụng Legato và những ví dụ điển hình.
1. Tìm hiểu Legato là gì?
Legato là một thuật ngữ được lấy từ tiếng Ý, có nghĩa là “liền mạch”. Khi áp dụng vào âm nhạc, Legato thể hiện việc chơi các nốt nhạc một cách liền mạch, không có sự gián đoạn giữa các nốt nhạc. Điểm đặc trưng của Legato là sự trôi chảy, mượt mà và cuốn hút.
Trong sự thực hiện một đoạn nhạc Legato, người chơi sử dụng các kỹ thuật khác nhau để đảm bảo rằng âm thanh từ nốt này đến nốt khác không có sự gián đoạn. Điều này có thể được đạt được bằng cách chuyển trọng lượng của ngón tay, sử dụng pedal (đối với piano), hay sử dụng cách thổi (đối với các nhạc cụ gỗ). Legato là một yếu tố quan trọng để tạo ra cảm giác tự nhiên và mượt mà trong phần biểu diễn âm nhạc.
2. Cách sử dụng Legato
Sử dụng Legato là một kỹ năng quan trọng mà các nhạc công cần phải nắm vững. Dưới đây là một số cách sử dụng Legato trong các loại nhạc cụ khác nhau:
2.1. Legato Piano
Legato rất quan trọng trong việc chơi piano, giúp tạo ra âm thanh mượt mà và liền mạch. Để sử dụng Legato trên piano, người chơi cần chuyển trọng lượng của ngón tay từ phím này sang phím khác một cách nhẹ nhàng và liền mạch. Kỹ thuật pedal cũng được sử dụng để tạo ra sự liên kết giữa các nốt nhạc và làm cho âm thanh trở nên mượt mà hơn.
2.2. Legato Guitar
Trên guitar, Legato thể hiện việc chơi các nốt nhạc bằng cách chỉ sử dụng các kỹ thuật đánh có hướng lên hoặc xuống và không gồm các kỹ thuật đánh có hướng ngang. Điều này giúp tạo ra âm thanh liền mạch và mượt mà khi chuyển từ nốt này sang nốt khác.
2.3. Legato hòa tấu với nhạc cụ dây
Legato cũng được sử dụng trong hòa tấu với các nhạc cụ dây như violin, viola và cello. Người chơi sử dụng cung hoặc ngón tay để chuyển trọng lượng của âm thanh từ nốt này sang nốt khác một cách mượt mà và liền mạch. Điều này giúp tạo ra sự trôi chảy và cuốn hút trong âm nhạc.
3. Legato có tác dụng gì đối với âm nhạc?
Kỹ thuật Legato được biết đến với việc truyền tải sự thanh lịch, uyển chuyển, yên tĩnh và cảm giác chuyển động duyên dáng.
- Trong nhạc phim , dây Legato thường được sử dụng trong những khoảnh khắc lãng mạn cao độ hoặc trong những cảnh quay rộng rãi đầy ấn tượng về các thành phố và khung cảnh.
- Trong cả nhạc cổ điển và nhạc phổ thông, nó thường được sử dụng trong những đoạn nhạc nhanh vì sẽ dễ chơi nhanh hơn khi các nốt có thể hòa vào nhau.
4. Kỹ thuật chơi Legato
Kỹ thuật cơ bản
- Học cách sử dụng các ngón tay và bàn tay để chuyển đổi giữa các nốt nhạc một cách liền mạch. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng ngón tay cái và ngón út để chuyển đổi giữa các nốt trên cùng một dây đàn hoặc sử dụng ngón tay cái và ngón giữa để chuyển đổi giữa các dây đàn khác nhau.
- Hãy tập trung vào việc duy trì sự liền mạch trong âm thanh bằng cách không ngắt suy nghĩ và không có khoảng trống giữa các nốt.
Điều chỉnh độ dài và sức mạnh của âm thanh
- Sử dụng kỹ thuật phím đàn để điều chỉnh độ dài của âm thanh. Hãy thử thay đổi độ dài của các nốt nhạc để tạo ra hiệu ứng âm thanh khác nhau. Ví dụ, chơi các nốt nhạc ngắn hơn để tạo ra âm thanh nhẹ nhàng và chơi các nốt nhạc dài hơn để tạo ra âm thanh dày hơn.
- Sử dụng cúng nút và pedal để điều chỉnh sức mạnh của âm thanh. Với cúng nút, bạn có thể áp dụng áp lực nhẹ hoặc mạnh hơn vào phím đàn để tạo ra âm thanh mạnh mẽ hoặc yếu hơn. Với pedal, bạn có thể tạo ra hiệu ứng âm thanh liền mạch và sắc nét hơn bằng cách sử dụng pedal sustain.
5. Ví dụ về Legato
Dưới đây là một số ví dụ điển hình về cách sử dụng Legato trong âm nhạc:
5.1. Ví dụ đối với piano
Trong Sonata No. 14 của Beethoven, có một đoạn nhạc yêu cầu người chơi piano sử dụng Legato để tạo ra âm thanh trôi chảy và mượt mà. Bằng cách di chuyển từ phím này sang phím khác một cách liền mạch và sử dụng pedal, người chơi piano có thể tạo ra một hiệu ứng âm thanh đầy cảm xúc và tinh tế.
Beethoven – Moonlight Sonata (FULL)
5.2. Ví dụ đối với guitar
Trong solo guitar của “Stairway to Heaven” của Led Zeppelin, các nốt nhạc được chơi bằng Legato để tạo ra âm thanh liền mạch và cuốn hút. Bằng cách sử dụng các kỹ thuật bending và sliding, người chơi guitar có thể tạo ra sự trôi chảy và mượt mà giữa các nốt nhạc.
Led Zeppelin – Stairway To Heaven
5.3. Ví dụ đối với hòa tấu với nhạc cụ dây
Trong Concerto Giai điệu Lưu Động của Paganini cho violin, có nhiều đoạn yêu cầu người chơi sử dụng Legato để tạo ra âm thanh mượt mà và cuốn hút. Bằng cách sử dụng các kỹ thuật cung, người chơi violin có thể tạo ra các quãng âm thanh liền mạch và trôi chảy.
Paganini Caprice no.24
5.4. Ví dụ 05 bản nhạc nổi tiếng thể hiện kỹ thuật Legato đem lại cảm hứng
- “Nocturne in E-flat Major, Op. 9, No. 2” của Frédéric Chopin: Đây là một bản nhạc piano nổi tiếng của Chopin, với phần chơi Legato tuyệt đẹp và tình cảm.
- “Clair de Lune” của Claude Debussy: Đây là một bản nhạc piano cổ điển nổi tiếng của Debussy, với đoạn chơi Legato mang đến hiệu ứng âm thanh mượt mà và lãng mạn.
- “Liebestraum No. 3” của Franz Liszt: Bản nhạc piano này của Liszt có một đoạn melody chơi Legato tạo ra âm thanh trôi chảy và tình cảm.
- “Prelude in D-flat Major, Op. 28, No. 15 (Raindrop Prelude)” của Frédéric Chopin: Bản prelude này của Chopin có phần chơi Legato với âm thanh liền mạch và những giai điệu tràn đầy cảm xúc.
- “The Swan” từ “Carnival of the Animals” của Camille Saint-Saëns: Đây là một bản nhạc cổ điển nổi tiếng, với phần chơi Legato trong phần solo cello tạo ra âm thanh trôi chảy và tinh tế.
6. So sánh Legato với các kỹ thuật khác
Trong âm nhạc, Legato thường được so sánh với các kỹ thuật khác như staccato và portamento.
- Staccato là kỹ thuật đánh nhạc một cách rời rạc, trong đó các nốt nhạc được chơi ngắn gọn và không liền mạch. Điều này tạo ra sự tách biệt giữa các nốt nhạc và tạo ra hiệu ứng nhấp nháy.
- Portamento là kỹ thuật chuyển từ một nốt nhạc sang nốt khác bằng cách kéo dài âm thanh và di chuyển qua các nốt trung gian. Điều này tạo ra hiệu ứng dịu dàng và trơn tru trong âm nhạc.
So sánh với staccato và portamento, Legato mang lại sự liên tục và mượt mà cho âm thanh, tạo ra cảm giác trôi chảy và cuốn hút cho người nghe.
7. Cách sử dụng Legato một cách hiệu quả
Để sử dụng Legato một cách hiệu quả, dưới đây là một số lời khuyên quan trọng:
- Lắng nghe âm thanh: Hãy lắng nghe một cách tập trung để cảm nhận sự liền mạch và mượt mà của âm nhạc Legato. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về cách sử dụng Legato và tạo ra âm thanh tốt nhất.
- Tuân thủ kỹ thuật: Hãy tuân thủ các kỹ thuật chơi Legato một cách chính xác. Điều này đòi hỏi bạn phải chăm chỉ tập luyện và rèn kỹ năng chuyển trọng lượng, sử dụng pedal hoặc các kỹ thuật đánh khác tùy thuộc vào loại nhạc cụ.
- Tìm kiếm sự cân bằng: Khi chơi Legato, hãy tìm kiếm sự cân bằng giữa việc duy trì âm thanh và tạo ra sự liền mạch. Điều này đòi hỏi bạn phải biết cách điều chỉnh áp suất và tốc độ của ngón tay hoặc công cụ chơi nhạc để tạo ra âm thanh mượt mà nhưng không bị đánh mất sự tinh tế.
- Kết hợp với các kỹ thuật khác: Legato không phải lúc nào cũng được sử dụng độc lập. Hãy thử kết hợp Legato với các kỹ thuật khác như vibrato, trills hay glissando để biểu diễn âm nhạc một cách phong phú và đa dạng.
8. Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về Legato:
- Legato có thể áp dụng cho loại nhạc cụ nào?
Legato có thể áp dụng cho nhiều loại nhạc cụ như piano, guitar, violin và nhiều nhạc cụ khác.
- Tại sao Legato quan trọng trong âm nhạc?
Legato giúp tạo ra âm thanh mượt mà, liền mạch và cuốn hút trong âm nhạc. Nó mang lại cảm giác tự nhiên và trôi chảy cho người nghe.
- Làm thế nào để sử dụng Legato một cách hiệu quả?
Để sử dụng Legato một cách hiệu quả, hãy lắng nghe âm thanh, tuân thủ kỹ thuật, tìm kiếm sự cân bằng và kết hợp với các kỹ thuật khác.
- Legato có điểm khác biệt so với staccato và portamento không?
Có, Legato có sự khác biệt so với staccato và portamento. Trong khi staccato tạo ra âm thanh rời rạc và portamento tạo ra âm thanh kéo dài và di chuyển qua các nốt trung gian, Legato tạo ra âm thanh liền mạch và mượt mà.
Kết luận
Legato là một yếu tố quan trọng trong âm nhạc để tạo ra âm thanh mượt mà, liền mạch và cuốn hút. Như đã thảo luận trong bài viết này, Legato không chỉ đơn giản là một thuật ngữ, mà còn là một kỹ thuật chơi nhạc đặc biệt có thể mang lại cảm giác trôi chảy và sự kết nối trong âm nhạc. Bằng cách sử dụng Legato một cách hiệu quả và tìm kiếm sự cân bằng giữa các kỹ thuật khác, bạn có thể biểu diễn âm nhạc với sự chuyên nghiệp và tinh tế.
Nguồn:
